Walvisvaart: spelen met je eten
[2018-04-20] Iedereen is gestopt met walvisvaart. Iedereen? Nee, een klein eilandje blijft dapper weerstand bieden! Eens in de zoveel tijd komt er weer een bericht naar buiten met de strekking: IJslanders gaan weer op walvissen jagen. Maar ze zijn ze nooit gestopt, hoor.
De nieuwsberichten hebben betrekking op blauwe vinvissen, de grootste wezens ter aarde. Dwergvinvissen, die tot 10 meter groot worden, worden altijd gevangen. Wat lijkt het toekomstperspectief?
Walvisvaart en paraplu’s
Vroeger deden alle zeevarende Europese naties hun duit in het zakje wat betreft walvisvaart. Nederland had zelfs een heuse Nederzetting op Spitsbergen (de Smeerenburg, klinkt inderdaad smerig) met als primair doel het jagen op walvissen. Waarom perse die arme walvissen? Waren ze zo lekker?
Of walvissen lekker zijn, dat weet ik niet (of nog niet, ik woon immers niet voor niets op IJsland?). De reden voor de jacht op walvissen was naast het vlees en vet, vooral voor de walvisolie (traan) die lampen stookte, of de baleinen die werden gebruikt voor uiteenlopende zaken van kammen tot paraplu’s.
Doodsteek en baleinen
De walvisvaart kreeg een gevoelig klap toen op petroleum werd overgestapt en wat een doodsteek had moeten zijn voor de walvisvaart werd toegebracht toen kunststof, plastic, de baleinen overbodig maakte.
Overigens, mocht je je afvragen waar het woord balein vandaan komt, wikipedia weet te vertellen dat het woord balein komt van het Latijnse balaena en het Griekse phallaina, woorden die walvis betekenen. Vroeger betekende balein in het Nederlands ook walvis. Een walvisbalein is dus eigenlijk een walviswalvis.
De toekomst: competitie tussen toeristen en toerisme
Als je in acht neemt dat in 2017 er zo’n 2 miljoen toeristen IJsland bezochten (en dit aantal groeit) en minimaal de helft een hapje walvisvlees neemt, dan heb je een flink groeiende afzetmarkt, vergeleken met de 340.000 inwoners die IJsland telt. Een weekendje IJsland zonder hapje walvis kan toch immers niet?
De culinaire honger voor walvisvlees in Japan zal moeilijk te stoppen zijn, ze houden dit immers al zo lang vol ondanks flinke internationale druk. Op IJsland is echter een interessante competitie gaande. Steeds meer vissers en walvisvaarders zetten hun schepen in voor het spotten van de dieren, voor het vermaak van toeristen. Over spelen met je eten gesproken. Wie zal winnen, het brood of de spelen?
In IJsland zeggen ze..
- hvalur (kvalur) – walvis
Hvalur heeft dezelfde stam al het woord ‘whale’ in het Engels. Hebben zij het woord ‘vis’ weggemoffeld? Nee! In onder andere het Nederlands is het woord ‘vis’ aan het woord ‘wal’ toegevoegd ter verduidelijking. Hetzelfde is gebeurt met woorden zoals muildier en kraanvogel, respectievelijk ‘mule’ en ‘crane’ in het Engels. Bron: Vlaams instituut voor de zee.
Mocht je bang zijn om niet helemaal op de hoogte te blijven van deze blog? Vrees dan niet! Geef je email-adres hierboven op en alles komt goed.
Figuur gemaakt en beschikbaar gesteld door Freepik via flaticon