Stockholmsyndroom
[2019-02-01] Ruim tien maanden ben ik nu al bezig met het leren van het IJslands. Kranten beginnen mondjesmaat meer te zijn dan alleen een brij aan woorden en voor de radio geldt hetzelfde. Nu volgt de natuurlijke vraag: hoe moeilijk is Zweeds begrijpen voor mij nu?
Een verre neef
De afgelopen twee weken was ik op een natuurkundige bijspijkercursus in Stockholm, waar het centrale natuurkundige instituut van de Noordse landen (Denemarken, Zweden, Finland, Noorwegen en IJsland)* zit. Naast het feit dat dit natuurkundig gezien een inspirerende omgeving is, was ik tijdens dit bezoek ook benieuwd naar hoe bruikbaar mijn IJslands nu was in Zweden.
Laat ik beginnen met zeggen dat het niet onlogisch is om te denken dat mijn IJslands mij kan helpen bij het begrijpen van Zweeds, formeel gezien komen beide talen immers uit dezelfde taalfamilie. Echter, het Zweeds is door allerlei turbulente Europese gebeurtenissen (waar IJsland lekker buiten is gebleven) besmet geraakt met woorden uit het Engels, Frans, Duits en zelfs het Nederlands. Ook de grammatica is sterk vereenvoudigd geraakt door de jaren heen.
Vi vill betala
En wat bleek? Reclames lezen en kranten doorspitten ging erg goed. Sterker nog, het is bijna beschamend om te zeggen, maar ik heb het idee dat ik meer kan lezen in het Zweeds dan in het IJslands. Elke keer wanneer het Zweeds niet een woord gebruikt dat overeenkomt met het IJslands, dan maken ze vaak gebruik van een woord uit de bovengenoemde talen. Laat ik dat eens illustreren.
In het IJslands zeg je wanneer je “wij willen afreken/betalen” zegt: “Við viljum greiða/borga”. Ik wist al dat in het Zweeds “við=vi” en aangezien werkwoorden niet verbuigen dat “viljum=vill”. Toch was het zo dat toen ik in een restaurant netjes zei: “Vi vill greiða/borga”, dat men mij niet begrijpend aankeek. Dus gokte ik daarna maar “Vi vill betalen?”. Bingo. We kregen de rekening. Vi vill betala.
y is uu
Communiceren ging ook beter naarmate ik erachter kwam hoe je in het Zweeds vrij consistent klinkers anders uit moet spreken dan in het IJslands. Neem bijvoorbeeld “ik woon”. Dat wordt in het IJslands uitgesproken als “jeg bie”. In het Zweeds is dat “jag buu”.
Toch moet ik zeggen, snel gaan mijn “gesprekken” in het Zweeds niet. Toch maar meer mijn best doen met IJslands leren. Dat is het best voor mijn Zweeds!
*Het bovengenoemde Noordse instituut, dat overigens Nordita heet, heeft ook in de talen van de vijf landen een naam. Zo ziet dat eruit:
Nordisk institut for teoretisk fysik (in het Deens)
Nordisk institutt for teoretisk fysikk (in Noors)
Nordiska institutet för teoretisk fysik (in Zweeds)
Norræna stofnunin í kennilegri eðlisfræði (in het IJslands)
Teoreettisen fysiikan pohjoismainen laitos (in het Fins)
Je zou toch aan de hand hiervan bijna gaan vermoeden dat naast het Fins ook het IJslands uit een andere taalfamilie moet komen…
Mocht je bang zijn om niet helemaal op de hoogte te blijven van deze blog? Vrees dan niet! Geef je email-adres hierboven op en alles komt goed.
Figuur gemaakt en beschikbaar gesteld door Freepik via flaticon